{"id":2303,"date":"2020-08-16T14:02:35","date_gmt":"2020-08-16T14:02:35","guid":{"rendered":"https:\/\/loluyenyeutinh.com\/?p=2303"},"modified":"2021-04-13T10:26:07","modified_gmt":"2021-04-13T10:26:07","slug":"review-sach-luoc-su-the-gioi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/loluyenyeutinh.com\/review-sach-luoc-su-the-gioi\/","title":{"rendered":"[Review S\u00e1ch]: L\u01b0\u1ee3c S\u1eed Th\u1ebf Gi\u1edbi – A Little History Of The World"},"content":{"rendered":"

-H\u1ecdc s\u1eed hay b\u1ea5t c\u1ee9 b\u1ed9 m\u00f4n n\u00e0o \u0111\u1ec1u l\u00e0 m\u1ed9t qu\u00e1 tr\u00ecnh theo \u0111u\u1ed5i ni\u1ec1m vui-<\/em><\/h3>\n

\u039d<\/span><\/strong>\u1ebfu b\u1ea1n mu\u1ed1n \u0111\u1ecdc c\u00e1i g\u00ec khi\u1ebfn m\u00ecnh c\u00f3 v\u1ebb deep, m\u00e0 d\u1ec5 \u0111\u1ecdc, \u0111\u00e3 th\u1ebf m\u1ecdi kh\u00e1i ni\u1ec7m ph\u1ee9c t\u1ea1p, m\u1ecdi s\u1ef1 ki\u1ec7n kh\u00f3 hi\u1ec3u l\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c di\u1ec5n gi\u1ea3i b\u1eb1ng m\u1ed9t gi\u1ecdng v\u0103n trong s\u00e1ng, gi\u1ea3n d\u1ecb, trang nh\u00e3, th\u00eam c\u1ea3 nh\u1eefng \u201cc\u1ea3m x\u00fac c\u00e1 nh\u00e2n\u201d khi n\u1ed3ng nhi\u1ec7t khi bi th\u01b0\u01a1ng khi h\u00e0i h\u01b0\u1edbc\u2026.ngay c\u1ea3 1 tr\u1ebb nh\u1ecf c\u0169ng ho\u00e0n to\u00e0n c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ecdc hi\u1ec3u v\u00e0 th\u00edch th\u00fa v\u00ec s\u00e1ch, gi\u1ea5y, tranh \u1ea3nh minh ho\u1ea1 \u0111\u1ec1u \u0111\u1eb9p th\u00ec xin m\u1eddi rinh ngay \u201cL\u01af\u1ee2C S\u1eec TH\u1ebe GI\u1edaI\u201d.<\/strong><\/p>\n

\"\"<\/p>\n

\"\"
T\u00e1c gi\u1ea3 v\u00e0 c\u00e1c ch\u00e1u c\u1ee7a m\u00ecnh.<\/figcaption><\/figure>\n

E<\/strong><\/span>.H.Gombrich – T\u00e1c gi\u1ea3 vi\u1ebft quy\u1ec3n n\u00e0y c\u0169ng b\u1edfi \u0111\u00e3 ch\u00e1n ng\u1ea5y gi\u1ecdng v\u0103n h\u00e0n l\u00e2m hoa m\u1ef9. \u00d4ng n\u00f3i vi\u1ec7c h\u1ecdc v\u1ec1 l\u1ecbch s\u1eed, hay b\u1ea5t c\u1ee9 b\u1ed9 m\u00f4n n\u00e0o \u0111\u1ec1u l\u00e0 m\u1ed9t qu\u00e1 tr\u00ecnh theo \u0111u\u1ed5i ni\u1ec1m vui:<\/p>\n

\n

– T\u00f4i mu\u1ed1n \u0111\u1ed9c gi\u1ea3 c\u1ee7a t\u00f4i theo \u0111u\u1ed5i c\u00e2u chuy\u1ec7n m\u00e0 kh\u00f4ng ph\u1ea3i ghi ch\u00e9p hay v\u1eaft \u00f3c ghi nh\u1edb c\u00e1c t\u00ean tu\u1ed5i v\u00e0 ng\u00e0y th\u00e1ng. Th\u1ef1c t\u1ebf, t\u00f4i xin h\u1ee9a r\u1eb1ng t\u00f4i s\u1ebd kh\u00f4ng bao gi\u1edd ra b\u00e0i thi \u0111\u1ec3 ki\u1ec3m tra nh\u1eefng g\u00ec m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u00e3 \u0111\u1ecdc\u201d.<\/p>\n<\/blockquote>\n

\u0110<\/strong><\/span>\u1ecdc LSTG c\u1ee7a \u00f4ng – m\u1ed9t c\u00e2u chuy\u1ec7n k\u1ec3 theo th\u1ee9 t\u1ef1 th\u1eddi gian nh\u01b0ng kh\u00f4ng l\u00e0m ta ng\u1ed9p b\u1edfi ni\u00ean \u0111\u1ea1i, ni\u00ean hi\u1ec7u, s\u1ef1 ki\u1ec7n chi ch\u00edt, \u00f4ng ch\u1ec9 \u0111\u01b0a nh\u1eefng s\u1ef1 ki\u1ec7n \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh c\u1ee7a c\u00e1c th\u1eddi \u0111\u1ea1i v\u00e0o c\u00e2u chuy\u1ec7n c\u1ee7a m\u00ecnh. V\u00e0 ta l\u1ea1i c\u00f2n bi\u1ebft th\u00eam \u201ch\u1eadu tr\u01b0\u1eddng\u201d c\u1ee7a c\u00e1c nh\u00e2n v\u1eadt n\u1ed5i ti\u1ebfng trong l\u1ecbch s\u1eed.<\/p>\n

Ki\u1ec3u nh\u01b0:<\/span><\/strong><\/p>\n

\"\"
Ch\u00e2n dung Cristoforo Colombo do Sebastiano del Piombo v\u1ebd sau khi \u00f4ng \u0111\u00e3 ch\u1ebft. Hi\u1ec7n ch\u01b0a c\u00f3 tranh ch\u00e2n dung c\u1ee7a \u00f4ng l\u00fac c\u00f2n s\u1ed1ng.<\/figcaption><\/figure>\n

♠\u00a0A<\/span><\/strong>nh Columbus (ho\u00e1 ra l\u00e0 d\u00e2n \u00dd) v\u00f4 t\u00ecnh t\u00ecm ra T\u00e2y \u1ea4n (ch\u00e2u M\u1ef9) l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi tham v\u1ecdng v\u00e0 tham lam ki\u00eau ng\u1ea1o nh\u01b0 n\u00e0o.<\/p>\n

\"\"
Ho\u00e0ng \u0111\u1ebf Napoleon Bonaparte<\/figcaption><\/figure>\n

A<\/b>nh<\/span>Napoleon Bonaparte l\u00f9n x\u1ec9n nh\u00e0 qu\u00ea ngh\u00e8o kh\u00f3 (c\u0169ng t\u1eebng l\u00e0 d\u00e2n \u00dd cho t\u1edbi ng\u00e0y \u0111\u1ea3o qu\u00ea anh b\u1ecb b\u00e1n cho Ph\u00e1p). Anh l\u1eebng danh, anh gi\u1ecfi th\u00ec ai c\u0169ng bi\u1ebft nh\u01b0ng ho\u00e1 ra anh c\u00f2n chuy\u00ean b\u1ecf l\u1ea1i l\u00ednh l\u00e9n tr\u1ed1n \u0111i khi b\u1ea1i tr\u1eadn. \u00c0 m\u00e0 \u0111\u1ecdc \u0111\u00e2u \u0111\u00f3 r\u1eb1ng c\u00e0ng v\u1ec1 gi\u00e0 anh c\u00e0ng \u00e1i, c\u00e0ng n\u1eef t\u00ednh h\u01a1n.<\/p>\n

\"\"
Charles V ch\u00e1n \u0111\u1eddi<\/figcaption><\/figure>\n

H<\/span><\/strong>o\u00e0ng \u0111\u1ebf T\u00e2y Ban Nha Charles V ch\u00e1n ng\u00e1n \u0111\u1ebf qu\u1ed1c m\u00eanh m\u00f4ng m\u1eb7t tr\u1eddi kh\u00f4ng bao gi\u1edd l\u1eb7n c\u1ee7a m\u00ecnh, c\u1ea3 \u0111\u1eddi \u0111\u00e1nh nhau li\u00ean mi\u00ean, l\u00e0m vua ch\u00e1n m\u1edb \u0111\u1eddi, quy\u1ec1n nhi\u1ec1u \u0111\u1ec3 l\u00e0m g\u00ec b\u00e8n cho anh em h\u1ecd h\u00e0ng l\u00ean l\u00e0m vua c\u00e1c n\u01b0\u1edbc. C\u00f2n m\u00ecnh b\u1ecf ngai v\u00e0ng l\u00e0m m\u1ed9t l\u00e3o gi\u00e0 \u1ec3 o\u1ea3i chuy\u00ean \u0111i\u1ec1u ch\u1ec9nh s\u1eeda ch\u1eefa \u0111\u1ed3ng h\u1ed3, ch\u1ebft trong \u0111\u01a1n \u0111\u1ed9c v\u00e0 cay \u0111\u1eafng, ch\u1ec9 bi\u1ebft l\u1ea7m b\u1ea7m:<\/p>\n

\n

“L\u00e0m sao ta d\u00e1m tin r\u1eb1ng m\u00ecnh c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ed1ng nh\u1ea5t t\u1ea5t c\u1ea3 d\u00e2n t\u1ed9c trong \u0111\u1ebf qu\u1ed1c c\u1ee7a m\u00ecnh trong khi kh\u00f4ng th\u1ec3 l\u00e0m cho m\u1ea5y chi\u1ebfc \u0111\u1ed3ng h\u1ed3 \u0111\u1ed5 chu\u00f4ng c\u00f9ng l\u00fac, d\u00f9 ch\u1ec9 m\u1ed9t l\u1ea7n?”<\/p>\n<\/blockquote>\n

\"\"
Henry VIII<\/figcaption><\/figure>\n

G<\/span><\/strong>\u00e3 vua n\u01b0\u1edbc Anh Henry VIII c\u1ea3 th\u00e8m ch\u00f3ng ch\u00e1n, c\u1ee9 mu\u1ed1n l\u1ea5y v\u1ee3 sau th\u00ec ch\u00e9m \u0111\u1ea7u lu\u00f4n v\u1ee3 tr\u01b0\u1edbc, c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi v\u1eeba l\u1ea5y \u0111\u00e3 ch\u00e1n lu\u00f4n, may qu\u00e1 l\u1ea5y t\u1edbi \u0111\u1eddi v\u1ee3 s\u00e1u ch\u01b0a k\u1ecbp ch\u00e9m th\u00ec vua qua \u0111\u1eddi.<\/p>\n

V<\/span><\/strong>ua Louis 14 c\u1ee7a Ph\u00e1p m\u1edbi c\u1ea7u k\u1ef3 di\u00eam d\u00faa, \u0103n ch\u01a1i xa hoa l\u1eafm nghi th\u1ee9c, nh\u00ecn \u1ea3nh anh Lu th\u1eddi nay ch\u1eafc ch\u1eafn ai c\u0169ng ngh\u0129 \u1ea3nh l\u00e0 gi\u1edbi t\u00ednh l\u01b0\u1ee1ng l\u1ef1.<\/em> C\u00e1c vua ho\u00e0ng \u0111\u1ebf kh\u00e1c b\u1eaft ch\u01b0\u1edbc anh v\u1ec1 nh\u1eefng nghi l\u1ec5 xa hoa c\u1ea7u k\u1ef3 \u0111\u1ea5y nh\u01b0ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1i h\u00ecnh m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 t\u01b0\u1edbng. Nh\u01b0ng anh th\u1ef1c s\u1ef1 l\u00e0 1 nh\u00e0 tr\u1ecb qu\u1ed1c gi\u1ecfi, v\u00e0 bi\u1ebft t\u1eadn h\u01b0\u1edfng cu\u1ed9c ch\u01a1i, \u0111\u00fang ki\u1ec3u \u0111i \u0111u \u0111\u01b0a \u0111i khi ch\u01a1i h\u1ebft m\u00ecnh khi v\u1ec1 h\u1ebft bu\u1ed3n. H\u00e3y \u0111\u1ecdc l\u00e1 th\u01b0 anh vi\u1ebft cho ch\u00e1u trai sau l\u00e0m vua T\u00e2y Ban Nha th\u1ec3 hi\u1ec7n c\u00e1i t\u1ea7m c\u1ee7a nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o nh\u01b0 n\u00e0o:<\/p>\n

\"\"
Louis XIV<\/figcaption><\/figure>\n

– “\u0110\u1eebng bao gi\u1edd thi\u00ean v\u1ecb k\u1ebb n\u1ecbnh h\u00f3t ch\u00e1u nh\u1ea5t m\u00e0 gi\u1eef ch\u1eb7t b\u00ean ch\u00e1u nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi d\u00e1m ch\u1ecbu r\u1ee7i ro l\u00e0m ch\u00e1u ph\u1eadt l\u00f2ng v\u00ec l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a ch\u00ednh ch\u00e1u. Kh\u00f4ng bao gi\u1edd l\u01a1 l\u00e0 c\u00f4ng vi\u1ec7c v\u00ec th\u00fa vui, t\u1ed5 ch\u1ee9c cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a ch\u00e1u sao cho lu\u00f4n c\u00f3 th\u1eddi gian \u0111\u1ec3 th\u01b0 gi\u00e3n v\u00e0 gi\u1ea3i tr\u00ed. Quan t\u00e2m h\u1ebft m\u1ee9c t\u1edbi vi\u1ec7c tr\u1ecb qu\u1ed1c. Thu th\u1eadp c\u00e0ng nhi\u1ec1u th\u00f4ng tin c\u00e0ng t\u1ed1t tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh. C\u1ed1 g\u1eafng b\u1eb1ng m\u1ecdi c\u00e1ch \u0111\u1ec3 quen bi\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng nh\u00e2n v\u1eadt l\u1ed7i l\u1ea1c, \u0111\u1ec3 ch\u00e1u c\u00f3 th\u1ec3 k\u00eau g\u1ecdi s\u1ef1 gi\u00fap \u0111\u1ee1 c\u1ee7a h\u1ecd khi c\u1ea7n. H\u00e3y l\u1ecbch s\u1ef1 v\u1edbi t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, kh\u00f4ng bao gi\u1edd l\u00e0m t\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng b\u1ea5t k\u1ef3 ai\u201d.<\/em><\/p>\n

\u21d2 M\u1ed9t s\u1ef1 t\u1ed5ng h\u1ee3p \u0111\u00e1ng n\u1ec3 c\u1ee7a t\u00ednh ki\u00eau m\u1ea1n, s\u1ee9c cu\u1ed1n h\u00fat, s\u1ef1 hoang \u0111\u00e0ng, \u00fd th\u1ee9c ph\u1ea9m gi\u00e1, s\u1ef1 th\u1edd \u01a1, t\u00ednh ph\u00f9 phi\u1ebfm v\u00e0 s\u1ef1 ch\u0103m ch\u1ec9 l\u00e0m vi\u1ec7c phi th\u01b0\u1eddng. (nh\u1eadn x\u00e9t c\u1ee7a t\u00e1c gi\u1ea3, c\u1ef1c ch\u00ed l\u00fd nh\u1ec9!).<\/p>\n

H<\/span><\/strong>ay t\u1eeb xa x\u00f4i ph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng vua C\u00e0n Long tr\u1ea3 l\u1eddi th\u01b0 g\u1eedi t\u1edbi vua n\u01b0\u1edbc Anh v\u00e0o n\u0103m 1793 qu\u1ea3 l\u00e0 \u0111\u00fang l\u00e0 gi\u1ecdng \u0111i\u1ec7u v\u00e0 kh\u00ed ph\u00e1ch c\u1ee7a thi\u00ean t\u1eed l\u1eaby l\u1eebng Trung Hoa, v\u1eeba oai nghi\u00eam, v\u1eeba ki\u00eau m\u1ea1n coi Trung Hoa l\u00e0 trung t\u00e2m \u0111\u1ea5t tr\u1eddi, t\u1eeb ch\u1ed1i b\u1ecdn qu\u1ef7 da tr\u1eafng kh\u00f4ng \u0111\u1ea7u g\u1ed1i, man di l\u00f4ng l\u00e1 x\u1ed3m xo\u00e0m v\u00e0o giao th\u01b0\u01a1ng. V\u00e0 v\u1eeba th\u1ec3 hi\u1ec7n kh\u00ed ch\u1ea5t con nh\u00e0 d\u00f2ng d\u00f5i \u0111\u1ea1i aka phim ng\u00f4n t\u00ecnh. D\u00e2n T\u00e0u \u0111\u1ecdc ch\u1eafc tha h\u1ed3 v\u00eanh: \u0110\u1ea1i-ka C\u00e0n Long \u01a1i gi\u1edd th\u00ec ch\u00fang em \u0111\u00e3 c\u00e0n qu\u00e9t th\u1ebf gi\u1edbi b\u1eb1ng made in China<\/em>, k\u1ec3 c\u1ea3 virus. B\u1ee9c th\u01b0 th\u1ef1c s\u1ef1 \u0111\u00e1ng n\u1ec3, c\u00e1c b\u1ea1n h\u00e3y t\u00ecm \u0111\u1ecdc \u0111\u1ec3 bi\u1ebft b\u1ee9c th\u01b0 d\u00e0i 1 trang gi\u1ea5y \u0111\u00f3 vi\u1ebft g\u00ec.<\/p>\n

\"\"
Vua C\u00e0n Long<\/figcaption><\/figure>\n

M<\/span><\/strong>\u00e0 qu\u1ea3 l\u00e0 \u0111\u00fang, d\u00f9 ch\u00e2u \u00c2u h\u1ed3i \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 v\u0103n minh r\u1ef1c r\u1ee1 gi\u00e0u c\u00f3, nh\u01b0ng c\u00e1ch h\u00e0nh x\u1eed c\u1ee7a h\u1ecd t\u1ea1i nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc ph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng nh\u01b0 Nh\u1eadt v\u00e0 Trung Hoa, hay nh\u01b0 \u1edf t\u00e2n thu\u1ed9c \u0111\u1ecba thu\u1ed9c ch\u00e2u M\u1ef9, \u1ea4n \u0110\u1ed9 \u0111\u1ec1u \u201ck\u00e9m \"\"sang\u201d<\/em>, v\u00e0 th\u1eadm ch\u00ed r\u1ea5t man r\u1ee3 t\u00e0n \u00e1c. C\u00e1c n\u01b0\u1edbc ch\u1ecbu nh\u00fan m\u00ecnh nh\u01b0ng anh Nh\u1eadt B\u1ea3n b\u00e9 nh\u1ecf th\u00f4ng minh – ng\u01b0\u1eddi h\u1ecdc tr\u00f2 gi\u1ecfi nh\u1ea5t m\u1ecdi th\u1eddi \u0111\u1ea1i c\u1ee7a Ch\u00e2u \u00c2u v\u00e0 nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed th\u1ebf gi\u1edbi \u0111\u00e3 t\u01b0\u01a1ng k\u1ebf t\u1ef1u k\u1ebf b\u1ea3o v\u1ec7 n\u01b0\u1edbc Nh\u1eadt c\u1ea3 m\u1ed9t th\u1eddi gian d\u00e0i kh\u1ecfi qu\u1ef7 t\u00e2y l\u00f4ng t\u1eeb th\u1ebf k\u1ef7 19 \u0111\u1ebfn \u0111\u1ea7u 20 nh\u01b0 n\u00e0o:<\/p>\n

– “Gi\u1edd \u0111\u00e2y ch\u00fang t\u00f4i \u0111\u00e3 bi\u1ebft t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec c\u00e1c ng\u00e0i bi\u1ebft. Gi\u1edd \u0111\u00e2y t\u00e0u h\u01a1i n\u01b0\u1edbc c\u1ee7a ch\u00fang t\u00f4i s\u1ebd \u0111i ra ngo\u00e0i t\u00ecm giao d\u1ecbch th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i v\u00e0 chinh ph\u1ee5c, c\u00e1c kh\u1ea9u \u0111\u1ea1i b\u00e1c c\u1ee7a ch\u00fang t\u00f4i s\u1ebd b\u1eafn v\u00e0o nh\u1eefng th\u00e0nh ph\u1ed1 thanh b\u00ecnh n\u1ebfu b\u1ea5t c\u1ee9 ai trong \u0111\u00f3 d\u00e1m l\u00e0m h\u1ea1i ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n Nh\u1eadt.”<\/p><\/blockquote>\n

C<\/strong><\/span>\u00e1c ch\u01b0\u01a1ng v\u1ec1 t\u00f4n gi\u00e1o, chi\u1ebfn tranh t\u00f4n gi\u00e1o \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed5 x\u1ebb b\u1eb1ng nh\u1eefng n\u00e9t ch\u1ea5m ph\u00e1 \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh m\u00e0 v\u1eabn gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecdc n\u1eafm \u0111\u01b0\u1ee3c tinh th\u1ea7n c\u01a1 b\u1ea3n. Trong su\u1ed1t chi\u1ec1u d\u00e0i l\u1ecbch s\u1eed, c\u0169ng \u0111\u1ec1u c\u00f3 nh\u1eefng tham v\u1ecdng, c\u1ee7a nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5ng s\u1ef1 Ch\u00faa, nh\u00e2n danh Ch\u00faa \u0111\u1ec3 l\u00e0m nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u m\u00e0 Th\u00e1nh Kinh kh\u00f4ng r\u0103n d\u1ea1y, ho\u1eb7c c\u1ed1 t\u00ecnh b\u1ebb cong \u00fd.<\/p>\n

T<\/strong><\/span>\u00e1m h\u01a1i nhi\u1ec1u r\u1ed3i, nh\u01b0ng ch\u1ec9 l\u00e0 1 ph\u1ea7n r\u1ea5t nh\u1ecf c\u1ee7a quy\u1ec3n s\u1eed hay ho n\u00e0y. Ch\u1ec9 418 trang v\u1edbi 40 ch\u01b0\u01a1ng, c\u1ee9 nh\u01b0 ti\u1ec3u thuy\u1ebft ch\u01b0\u01a1ng h\u1ed3i, h\u1ebft ch\u01b0\u01a1ng n\u1ecd l\u1ea1i mu\u1ed1n x\u1ecd sang ch\u01b0\u01a1ng kia lu\u00f4n xem nh\u01b0 n\u00e0o.<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

H<\/span><\/strong>\u1ed3i x\u01b0a t\u00f4i th\u00edch \u0111\u1ecdc L\u1ecbch S\u1eed Th\u1ebf Gi\u1edbi c\u1ee7a Nguy\u1ec5n Hi\u1ebfn L\u00ea (1956). \u00d4ng L\u00ea vi\u1ebft d\u1ec5 hi\u1ec3u v\u0103n phong trang nh\u00e3, kho\u00e1ng \u0111\u1ea1t, c\u0169ng theo l\u1ed1i k\u1ec3 chuy\u1ec7n, ch\u1ecbu \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng ng\u01b0\u1eddi vi\u1ebft s\u1eed Ch\u00e2u \u00c2u, ch\u1ec9 c\u00f3 l\u00e0 nhi\u1ec1u n\u0103m th\u00e1ng ni\u00ean \u0111\u1ea1i ni\u00ean hi\u1ec7u v\u00ec \u00f4ng v\u1ed1n vi\u1ebft \u0111\u1ec3 l\u00e0m s\u00e1ch gi\u00e1o khoa. V\u1edbi L\u1ecbch S\u1eed Th\u1ebf Gi\u1edbi<\/em> <\/strong>c\u1ee7a \u00d4ng L\u00ea v\u00e0 L\u01b0\u1ee3c S\u1eed Th\u1ebf Gi\u1edbi<\/em><\/strong> c\u1ee7a E.H.Gombrich ta c\u00f3 \u0111\u00f4ng t\u00e2y y k\u1ebft h\u1ee3p th\u1ea7y c\u00fang qu\u00e1 chu\u1ea9n \u0111\u1ec3 l\u01b0u gi\u1eef, tra c\u1ee9u.<\/p>\n

\u0110<\/strong>\u1ecdc t\u1edbi cu\u1ed1i s\u00e1ch E.H.Gombrich n\u00f3i:<\/p>\n

\n

– M\u1ed9t \u0111i\u1ec1u m\u00e0 t\u00f4i \u0111\u00e3 h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0 kh\u00f4ng tin v\u00e0o t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec \u0111\u1ecdc trong b\u00e1o ch\u00ed.<\/p>\n<\/blockquote>\n

L<\/span><\/strong>\u1ecbch s\u1eed th\u1ebf gi\u1edbi t\u1edbi th\u1ebf k\u1ef7 20 l\u00e0 m\u1ed9t chu\u1ed7i c\u00e1c cu\u1ed9c chi\u1ebfn tranh th\u00f4n t\u00ednh, s\u00e1p nh\u1eadp, tranh gi\u00e0nh thu\u1ed9c \u0111\u1ecba, b\u1edfi tham v\u1ecdng c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ec3 b\u1eb1ng nh\u1eefng n\u00e9t ph\u00e1c ho\u1ea1 s\u1eafc n\u00e9t s\u1ed1ng \u0111\u1ed9ng trong quy\u1ec3n s\u1eed th\u00fa v\u1ecb n\u00e0y. V\u1ec1 c\u01a1 b\u1ea3n t\u1edbi nay con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 ch\u1ea5m d\u1ee9t \u0111\u01b0\u1ee3c n\u1ea1n \u0111\u00f3i, chi\u1ebfn tranh h\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng c\u00f2n, s\u1ee9c kho\u1ebb con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c c\u1ea3i thi\u1ec7n \u0111\u00e1ng k\u1ec3 nh\u1edd th\u00e0nh t\u1ef1u khoa h\u1ecdc v\u00e0 y h\u1ecdc.<\/p>\n

L<\/span><\/strong>\u1ecbch s\u1eed th\u1ebf gi\u1edbi t\u1eeb th\u1ebf k\u1ef7 21 tr\u1edf \u0111i th\u00eam ng\u00e0n n\u0103m n\u1eefa s\u1ebd l\u00e0 g\u00ec? C\u00e1c b\u1ea1n mu\u1ed1n ch\u00fang ta \u0111ang l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi s\u1ed1ng trong d\u00f2ng ch\u1ea3y ti\u1ebfp theo n\u00e0y s\u1ebd \u0111\u1ef1\u1ee3c vi\u1ebft nh\u01b0 n\u00e0o \u1edf ngh\u00ecn n\u0103m sau?<\/p>\n

T<\/strong>h\u00f4i th\u00ec h\u00e3y s\u1ed1ng sao cho x\u1ee9ng v\u1edbi ni\u1ec1m tin y\u00eau v\u00e0 th\u1eed th\u00e1ch c\u1ee7a L\u1ecbch S\u1eed nha. N\u1ebfu kh\u00f4ng th\u00ec ch\u1ecbu kh\u00f3 massage s\u00e1ch nh\u01b0 tui n\u00e8:<\/p>\n